ANGST IN HET DONKER

Bijna drie maanden geleden deelde ik in een post op Instagram een stukje over mijn enige échte angst, maar hier heb ik er tot nu toe nog niet echt over geschreven. Na de plog van vorige week waarin ik vertelde over therapie kreeg ik er vragen over, dus ik vond het een goed moment wat te delen over waar ik precies last van heb en hoe ik dat probeer op te lossen.

Ik ben eigenlijk iemand met weinig angsten. Ik maak me geen zorgen over ziek worden, of doodgaan en ik ben niet overbeschermend naar mijn kinderen toe. Het lukt me over het algemeen altijd redelijk nuchter met dingen om te gaan en met niet heel erg gek te (laten) maken. Er is alleen één ding waar ik wel al een jaar of vijftien last van heb, en dat is mijn angst in het donker. Extreme angst in het donker. Dat begon ooit na een schoolfeestje waar we de film Scream keken. Voor heel veel mensen een hilarische slechte film, voor mij destijds het begin van iets waarvan ik niet wist dat het me tot de dag van vandaag zou achtervolgen. Ik weet nog dat ik na dat schoolfeest thuis kwam, papa en mama op dat moment een buurtfeestje hadden naast ons huis en ik niet alleen naar binnen durfde en wist: shit, ik ben bang.

Dat is in de jaren daarna eigenlijk nooit echt veranderd. Soms ging het even beter en had ik er weinig last van, maar er zijn ook een aantal gebeurtenissen geweest die het véél erger maakten. Vervolgens kreeg ik daar wel hulp voor, maar die angst in het donker bleef steeds een beetje buiten beschouwing. En zo ging dat vijftien jaar aan stuk af en aan. Na de geboortes van de jongens merkte ik dat het weer wat erger werd. In eerste instantie weet ik dat aan de hormonen, maar op een gegeven moment is die troefkaart ook wel een beetje uitgespeeld. Ik had twee keer een baby die vrijwel meteen doorsliep, maar was alsnog dood en doodmoe omdat ik zelf geen oog dichtdeed, ik avonden muisstil op de bank zat zonder me te verroeren als Koen niet thuis was omdat ik bang was iemand in de tuin te zien staan en ik nachten als een plank met wijd opengesperde ogen in bed lag omdat ik ergens wat dacht te zien of horen. Als ik ‘s nachts moest plassen moest ik Koen altijd wakker maken. Dan liep hij iedere keer mee, zonder morren, of bleef hij continu tegen me praten, maar toen ook hij ‘s nachts op een gegeven moment verzuchtte ‘Mies, serieus? Weer?’ wist ik dat het zo niet langer kon. We bedachten samen nog een paar extra beveiligingscamera’s op te hangen zodat er letterlijk geen stuk onbewaakt zou blijven, maar zou dat wat oplossen? Of was dat weer zoeken naar een oplossing die uiteindelijk niets zou veranderen? Als Koen zijn tax had bereikt, wat begripvol zijn betreft, had ik dat zelf al helemaal. Ik was het ineens zó verschrikkelijk beu. Dat nare gevoel, dat continu over mijn schouder kijken: ik wilde er vanaf.

En dus belde ik de huisarts. Ik heb een hele fijne band met haar. Ze weet dat ik niet pieperig van aard ben en neemt me altijd serieus, en toen ik bij haar langs kwam op het spreekuur en haar vertelde waar ik last van had zei ze ook meteen: ‘niet om vervelend te doen Michelle, maar het is niet per se normaal, al ervaar je dat ondertussen misschien zelf wel bijna zo, en je kunt er zeker wat aan doen.’ Ik zat er zelf een beetje schaapachtig bij te lachen, want ergens voelt het een beetje dommig en tegennatuurlijk om als volwassen vrouw van 25 jaar bij de huisarts te zitten omdat je bang bent in het donker, maar daar dacht de huisarts anders over. Ze schreef een verwijzing uit voor de psycholoog, en na een aanmelding kon ik daar vrij snel terecht. Dat bleek achteraf de beste beslissing sinds tijden.

Ik weet dat veel mensen het zwak vinden als je een psycholoog nodig hebt, of juist denken dat er iets héél heel ergs moet zijn eer je daar naartoe gaat, of dat je wel heel diep in de put moet zitten, maar ik ben er in mijn leven al vaker geweest en heb er altijd veel baat bij gehad. In die zin was de drempel dus ook niet hoog om die stap weer te zetten. Ik had een heel fijne intake waarbij we bespraken wat nou precies mijn probleem was, en ze had het eigenlijk vrij snel helder. Ik ben een blij mens en zit goed in mijn vel, maar dat neemt niet weg dat er ruimte is voor zelfreflectie en aan mezelf werken. Dat was in deze gewoon écht nodig. Na vijftien jaar mijn kop in het zand was het tijd voor actie. Meteen in dat eerste gesprek gaf ze aan dat ik maar eens moest proberen mijn angsten gewoon aan te gaan. Ik had door de jaren heen steeds dingen verzonnen om het uit de weg te gaan. Het huis beveiligen, Koen meenemen naar de wc, op de bank blijven zitten als ik niet naar het washok durfde: ik verzon steeds wel wat nieuws om de confrontatie met dat waar ik bang voor was niet aan te gaan, en dat moest dus anders. Ik zette ook vrijwel meteen de knop om. Ik kan niet eens zeggen hóe klaar ik was met dat rotgevoel, dus besloot ik die avond meteen alles wat ik eerder deed achterwege te laten en gewoon de was te doen in het washok toen ik alleen thuis was, alleen naar de wc te gaan midden in de nacht en me af te sluiten voor alle gedachtes die me al die jaren daarvoor bij vlagen een beetje kierewiet hadden gemaakt. Dat klinkt heel simpel, en eigenlijk was het dat ook. Ik vond het eerder dom dat ik dat zelf niet bedacht had, maar soms heb je iemand nodig om je even de goede richting in te duwen. Voor mij werkte dat in ieder geval zo. Nu kwam ik er dus ook heel snel achter dat ik eigenlijk bang was voor niks. Er gebeurde helemaal niks als ik ‘s nachts alleen de trap afging naar de badkamer. En ook niet als ik mijn was stond te doen. Ik was bang voor niks. Voor dingen in mijn hoofd die er helemaal niet zijn.

Inmiddels weet ik dat de angst in het donker bij mij vooral voortkwam uit een gigantische bewijsdrang. Gebeurtenissen in het verleden hebben die angst steeds getriggerd en het allesbehalve minder gemaakt, maar de dieperliggende laag zat ‘m toch echt in die bewijsdrang. Ik wil altijd heel graag laten zien dat ik alles kan, dat ik het allemaal wel flik, dat ik ondanks alle vooroordelen over jonge moeders een goede mama ben voor mijn jongens. Het idee dat ik ze niet zou kunnen beschermen en daarmee zou falen als moeder is wat mijn angst de laatste tijd voedde. Terwijl: ik doe er alles alleen om mijn kinderen te behoeden voor ‘het kwaad’, maar sommige dingen zijn irreëel en dienen geen enkel doel. Dat loslaten, accepteren dat je niet altijd alles in de hand kunt hebben, was in mijn geval een grote stap naar minder bang zijn.

We zijn een poos verder, en ik kan oprecht zeggen dat ik op het moment totaal niet bang ben in het donker. Ik ga wel nog steeds eens in de zoveel tijd naar therapie om aan de onderliggende dingen te werken. Dat zul je altijd zien hè; je denkt voor het één te gaan, en uiteindelijk zit je daar voor iets heel anders. Maar dat is oké. Het is ergens goed voor, denk ik dan maar. Ik ben allang blij dat ik me veilig voel in mijn eigen huis, ook als de zon ondergaat, en dat ik ‘s nachts weer naar bed ga om te slapen in plaats van om duizend schapen te tellen tot ik een ons weeg. Ik weet dat ik niet de enige ben die bang is in het donker. Ik weet ook dat er nog veel meer angsten zijn dan alleen die van mij. Ik wil je geloof ik alleen maar meegeven: er is precies niks om je voor te schamen. We hebben allemaal onze dingetjes. Het is zo zonde om gebukt te gaan onder dingen die in je hoofd zitten, terwijl je er misschien wel iets aan zou kunnen doen. Er zijn mensen die je kunnen helpen. En inderdaad, misschien vindt een ander dat dan stom. Of aanstellerig, of overdreven, of weet ik veel. Maar lekker belangrijk. Niemand kan in jouw hoofd kijken, en aangeven dat je ergens misschien een beetje hulp bij nodig hebt getuigt niet van zwakte, maar juist van heel veel kracht en vermogen tot zelfreflectie. Daar heeft niemand verder iets van te vinden.

Ik ben heel blij dat ik de stap gezet heb om er wat aan te doen. Een beetje meer nachtrust – mits de peuter niet naast ons bed staat met sterke verhalen – en vooral een beetje meer rust in het hoofd. Eentje voor in de categorie ‘had ik veel eerder moeten doen’. Hoe het zich zal ontwikkelen weet niemand, en ik geloof best dat het ooit de kop weer op zal steken, maar ik weet ook dat ik er met de handvatten die ik nu heb wel kom.

Heb jij wel eens angst? Of gehad?

Dankjewel voor het lezen!